Viêm khớp dạng thấp là gì? Triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị

Viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khớp, gây viêm, sưng tấy và đau đớn. Đây là một bệnh mãn tính có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp trên cơ thể, đặc biệt là các khớp nhỏ như khớp tay, khớp chân. 

Viêm khớp dạng thấp có thể gây ra các vấn đề toàn thân, ảnh hưởng đến các cơ quan khác ngoài khớp như tim, phổi và mắt. Nếu không được điều trị, viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến biến dạng khớp và tàn phế.

Các giai đoạn của bệnh viêm khớp dạng thấp

• Giai đoạn khởi phát: Triệu chứng ban đầu của viêm khớp dạng thấp thường là đau và sưng nhẹ ở các khớp nhỏ như tay, cổ tay, chân. Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi và cứng khớp vào buổi sáng.

• Giai đoạn tiến triển: Các triệu chứng đau và viêm trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến nhiều khớp khác nhau. Mô sụn và mô liên kết quanh khớp bắt đầu bị tổn thương làm giảm khả năng vận động.

• Giai đoạn nặng: Viêm khớp dạng thấp gây ra tổn thương sâu đến xương và mô dẫn đến biến dạng khớp. Khớp có thể bị hư hại vĩnh viễn và bệnh ảnh hưởng đến các cơ quan khác như tim và phổi.

• Giai đoạn ổn định/thuyên giảm: Nếu điều trị hiệu quả, bệnh có thể đạt trạng thái ổn định, với các triệu chứng giảm hoặc không còn xuất hiện. Tuy nhiên, bệnh vẫn cần được theo dõi để ngăn ngừa tái phát.

Nguyên nhân gây nên bệnh viêm khớp dạng thấp

Bệnh viêm khớp dạng thấp có nhiều nguyên nhân bao gồm yếu tố di truyền, môi trường và tình trạng miễn dịch. Dưới đây là một số nguyên nhân chính mà các bạn có thể tham khảo:

• Gia đình có người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp thì nguy cơ bạn mắc bệnh cũng sẽ cao hơn

• Rối loạn hệ thống miễn dịch

• Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2-3 lần so với nam giới đặc biệt trong độ tuổi sinh sản (30-50 tuổi)

• Các tác nhân như nhiễm trùng virus hoặc vi khuẩn có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch bất thường

• Những chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá

• Những người bị thừa cân, béo phì

Triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp có thể biểu hiện với các triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh. Các triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm:

• Đau nhức xương khớp

• Cứng khớp

• Mệt mỏi và sốt nhẹ

• Sưng tấy và viêm

• Biến dạng khớp

• Dưới da xuất hiện các nốt thấp khớp, cứng, mọc ở những vị trí như khuỷu tay và bàn tay

Nếu không được can thiệp kịp thời, người bệnh sẽ gặp tình trạng:

• Loãng xương

• Khô mắt và miệng

• Nhiễm trùng

• Hội chứng ống cổ tay

• Bệnh tim mạch

• Bệnh phổi

• Ung thư hạch

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp

Để chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp, bác sĩ sẽ thực hiện các bước kiểm tra bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thăm khám các khớp và hỏi về các triệu chứng, đặc biệt là thời gian và mức độ đau, cứng khớp. Khám lâm sàng giúp đánh giá các dấu hiệu viêm khớp và chức năng khớp.

• Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm máu sẽ kiểm tra các chỉ số viêm, bao gồm tốc độ lắng máu (ESR) và protein C-reactive (CRP), giúp phát hiện viêm trong cơ thể.

• Chụp X-quang: X-quang có thể giúp phát hiện tổn thương ở khớp, đặc biệt là khi bệnh đã phát triển đến giai đoạn muộn. X-quang sẽ giúp bác sĩ đánh giá mức độ hư hại của xương và sụn khớp.

• Siêu âm khớp; Siêu âm có thể giúp phát hiện tình trạng viêm và sự thay đổi trong cấu trúc khớp, cung cấp thông tin rõ ràng về tình trạng bệnh.

Cách điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Việc điều trị viêm khớp dạng thấp nhằm mục đích giảm đau, kiểm soát viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Thuốc giảm đau và kháng viêm

• Thuốc giảm đau: Paracetamol là thuốc giảm đau phổ biến giúp giảm đau nhẹ mà không gây ảnh hưởng đến dạ dày. Các thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen giúp giảm viêm và đau nhanh chóng nhưng có thể gây tác dụng phụ như viêm loét dạ dày nếu sử dụng lâu dài.

• Thuốc kháng viêm: NSAIDs không chỉ giảm đau mà còn giúp giảm sưng và viêm tại các khớp. Tuy nhiên cần lưu ý việc sử dụng NSAIDs kéo dài có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề về tim mạch và thận.

• Thuốc DMARDs (Disease-Modifying Anti-Rheumatic Drugs): DMARDs giúp kiểm soát tiến trình bệnh bằng cách ức chế hoạt động của hệ miễn dịcH từ đó ngăn ngừa viêm và tổn thương khớp. Methotrexate, một loại DMARD phổ biến thường được sử dụng và giúp làm giảm sự tiến triển của bệnh khi kết hợp với các phương pháp điều trị khác.

Thuốc sinh học (Biologic drugs)

• Thuốc sinh học được chỉ định khi bệnh không đáp ứng tốt với DMARDs thông thường. Các loại thuốc này như TNF-alpha inhibitors (etanercept, infliximab) hoặc IL-6 inhibitors (tocilizumab) giúp ngừng hoặc làm giảm các phản ứng miễn dịch gây viêm khớp.

• Các thuốc sinh học có thể giúp giảm nhanh triệu chứng viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp nghiêm trọng nhưng chi phí điều trị thường khá cao và cần phải theo dõi chặt chẽ do có thể gây nhiễm trùng và các phản ứng dị ứng.

Vật lý trị liệu

• Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong điều trị viêm khớp dạng thấp giúp tăng cường cơ bắp và cải thiện phạm vi chuyển động của khớp. Các bài tập vật lý trị liệu được thiết kế riêng biệt cho từng bệnh nhân nhằm giảm cứng khớp và duy trì sự linh hoạt.

• Các liệu pháp vật lý như xoa bóp, nhiệt trị liệu hay điện trị liệu cũng có thể giúp giảm đau, thư giãn cơ và cải thiện chức năng vận động cho bệnh nhân.

Phẫu thuật

• Phẫu thuật được xem là lựa chọn cuối cùng khi viêm khớp dạng thấp gây tổn thương nghiêm trọng làm biến dạng khớp và ảnh hưởng đến chất lượng sống. Các phẫu thuật phổ biến bao gồm thay khớp (khớp háng, khớp gối) hoặc phẫu thuật cắt bỏ phần mô bị tổn thương.

• Dù phẫu thuật có thể cải thiện khả năng vận động và giảm đau cho bệnh nhân nhưng đây là phương pháp tốn kém và có thể đi kèm với nguy cơ nhiễm trùng, cần thời gian hồi phục dài.

Phương pháp phòng ngừa bệnh viêm khớp dạng thấp

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa dưới đây có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh:

• Duy trì cân nặng hợp lý

• Tập luyện thể dục đều đặn

• Ăn uống cân đối

• Tránh hút thuốc và hạn chế rượu bia

• Hạn chế tiếp xúc với các chất ô nhiễm môi trường

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc phát hiện và điều trị kịp thời có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ khớp. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, thăm khám định kỳ để phòng ngừa và điều trị viêm khớp dạng thấp một cách hiệu quả để cải thiện sức khỏe xương khớp.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.