Sắc tố da là gì? Cách điều trị thay đổi sắc tố da

Sắc tố da là gì?

Sắc tố da được tạo thành từ melanin – một loại chất màu tự nhiên do các tế bào sắc tố (melanocytes) sản sinh và là yếu tố ảnh hưởng màu da của mỗi người. Melanin không chỉ giúp bảo vệ da khỏi tác động của ánh sáng mặt trời mà còn quyết định độ đậm nhạt, sáng tối của làn da. 

Cơ thể mỗi người sản sinh lượng melanin khác nhau, điều này lý giải tại sao một số người có làn da sáng trong khi những người khác lại có da tối màu hơn.

Melanin được chia thành hai loại chính:

• Eumelanin: Đây là loại sắc tố phổ biến nhất và có màu nâu đen, chịu trách nhiệm cho màu tối của da và tóc. Người có hàm lượng eumelanin cao ít nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời và có nguy cơ mắc ung thư da thấp hơn.

• Pheomelanin: Loại sắc tố này có màu đỏ vàng, thường có mặt nhiều hơn ở những người có da sáng, tóc đỏ hoặc vàng. Những người có lượng pheomelanin cao hơn thường dễ bị cháy nắng và có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn.

Ngoài ra, có một lượng nhỏ sắc tố thứ ba gọi là neuromelanin nhưng nó chỉ xuất hiện trong một số mô thần kinh và không ảnh hưởng đến màu sắc của da.

Những bệnh lý liên quan đến sự thay đổi sắc tố da

Thay đổi sắc tố da có thể biểu hiện qua sự gia tăng hoặc giảm sút sản xuất melanin, gây ra các vấn đề sắc tố như:

Sạm da

Sạm da xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều melanin, khiến một số vùng da trở nên sẫm màu hơn. Nguyên nhân phổ biến gây sạm da là ánh sáng mặt trời, tuổi tác, rối loạn nội tiết tố và một số loại thuốc. Các dạng sạm da thường gặp bao gồm:

• Nám: Là tình trạng xuất hiện các mảng tối màu trên mặt, thường gặp ở phụ nữ do thay đổi hormone hoặc do tác động của tia UV.

• Tàn nhang: Xuất hiện do di truyền và tác động của ánh nắng mặt trời, thường là những đốm nâu nhỏ trên mặt, tay và các vùng da khác.

Bạch biến 

Bạch biến là bệnh lý xảy ra khi các tế bào sắc tố bị phá hủy hoặc ngừng sản sinh melanin, khiến một số vùng da trở nên trắng hoặc nhạt màu so với vùng da bình thường. Bạch biến có thể do di truyền hoặc yếu tố miễn dịch gây ra.

Bệnh bạch tạng

Bạch tạng là một rối loạn di truyền hiếm gặp. Khi mắc bệnh này, cơ thể bệnh nhân không sản xuất hoặc sản xuất rất ít melanin. Điều này dẫn đến da, tóc và mắt có màu rất nhạt, thường trắng hoặc gần như trắng. Bạch tạng ảnh hưởng không chỉ đến làn da mà còn làm suy giảm thị lực và tăng nguy cơ mắc ung thư da do khả năng bảo vệ khỏi tia UV rất thấp.

Bệnh chàm 

Chàm là tình trạng viêm da mãn tính, dẫn đến ngứa, đỏ, khô da và đôi khi kèm theo sự thay đổi sắc tố da. Sau khi chàm được kiểm soát, một số vùng da có thể trở nên sẫm màu hơn (hậu phát) hoặc nhạt màu hơn.

Đốm đồi mồi 

Đốm đồi mồi là những vết sậm màu xuất hiện trên da do quá trình lão hóa da và sự tiếp xúc kéo dài với ánh nắng mặt trời. Chúng thường xuất hiện ở người lớn tuổi, đặc biệt là ở mặt, tay và các vùng da khác thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Bên cạnh đó, có một số tình trạng khác liên quan đến sự thay đổi sắc tố làn da gồm: lang ben, vảy nến, viêm da cơ địa dị ứng... Các bệnh lý này đều cần điều trị trong thời gian dài mới có hiệu quả phục hồi.

Cách điều trị thay đổi sắc tố da

Việc điều trị thay đổi sắc tố da phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và mức độ nghiêm trọng của tình trạng sắc tố. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

Cân bằng nội tiết tố cơ thể

Sự cân bằng nội tiết tố là yếu tố quan trọng giúp duy trì làn da đều màu và ngăn ngừa các vấn đề sắc tố. Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn để ngăn ngừa sự tăng sắc tố da.

Sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ

Một số vấn đề sắc tố da cần đến sự hỗ trợ của thuốc để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất. Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều chỉnh nội tiết tố hoặc giảm sắc tố da. Khi sử dụng thuốc cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Dùng các loại kem bôi ngoài da

Sử dụng kem bôi ngoài da là một cách phổ biến để giảm thâm nám và làm sáng vùng da sạm màu. Các loại kem chứa hydroquinone có hiệu quả trong việc làm mờ sắc tố da nhưng cần dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh kích ứng. 

Tẩy tế bào chết hóa học

Phương pháp tẩy tế bào chết hóa học sử dụng axit glycolic, axit lactic hoặc axit salicylic giúp loại bỏ các lớp da sẫm màu trên bề mặt, thúc đẩy tái tạo da mới và cải thiện màu da.

Liệu pháp ánh sáng

Laser là phương pháp hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề sắc tố da như nám, tàn nhang và đốm đồi mồi. Công nghệ laser giúp phá vỡ các hạt melanin, làm mờ các vết sạm da. Tuy nhiên, phương pháp này nên được thực hiện bởi chuyên gia uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Các biện pháp phòng ngừa rối loạn sắc tố da

Bên cạnh việc điều trị, các biện pháp phòng ngừa rối loạn sắc tố da cũng rất quan trọng để duy trì làn da đều màu, khỏe mạnh. Dưới đây là một số cách giúp phòng tránh tình trạng thay đổi sắc tố da:

• Sử dụng kem chống nắng hàng ngày

• Tránh tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh

• Không sử dụng các sản phẩm làm đẹp không rõ nguồn gốc

• Ngủ đúng giờ và đủ giấc, hạn chế căng thẳng kéo dài

• Sử dụng thuốc có tác dụng tăng hoặc giảm melanin cần tham khảo ý kiến bác sĩ

Thay đổi sắc tố da là một tình trạng phổ biến và có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để duy trì làn da khỏe mạnh, đều màu, bạn cần hiểu rõ về sắc tố da, cách điều trị và phòng ngừa rối loạn sắc tố hiệu quả. Thực hiện lối sống lành mạnh, bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp bạn sở hữu làn da mịn màng, rạng rỡ để tự tin hơn hàng ngày.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.