Loét dạ dày tá tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Loét dạ dày tá tràng là gì?

Loét dạ dày tá tràng là một bệnh lý tiêu hóa xảy ra khi niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu của ruột non) bị tổn thương, tạo thành vết loét. Điều này thường xảy ra khi sự cân bằng giữa các yếu tố bảo vệ niêm mạc và các yếu tố gây hại bị phá vỡ. 

Loét dạ dày tá tràng là bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến hiện nay, theo thống kê nước ta có đến 26% dân số mắc bệnh loét dạ dày tá tràng. 

Nguyên nhân loét dạ dày tá tràng

Nguyên nhân loét dạ dày tá tràng chủ yếu do sự mất cân bằng giữa các yếu tố bảo vệ niêm mạc dạ dày và các yếu tố tấn công. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm.

• Nhiễm vi khuẩn H. pylori: Vi khuẩn này xâm nhập vào niêm mạc dạ dày và tá tràng, gây viêm nhiễm, làm suy yếu khả năng bảo vệ của niêm mạc, tạo điều kiện cho loét hình thành

• Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs): Các loại thuốc như aspirin, ibuprofen có thể làm giảm lượng prostaglandin – một chất giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác động của axit, từ đó gây tổn thương niêm mạc

• Căng thẳng và lo âu: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày, tạo ra môi trường thuận lợi cho việc hình thành loét

• Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn uống không đều đặn, ăn nhiều thực phẩm cay, chua, uống rượu quá mức có thể làm gia tăng sản xuất axit trong dạ dày, gây kích ứng niêm mạc

• Rối loạn trong cơ chế bảo vệ tự nhiên của dạ dày: Các yếu tố như tiết axit quá mức hoặc giảm khả năng tự phục hồi của niêm mạc dạ dày cũng có thể gây ra loét

• Sử dụng thuốc điều trị kéo dài: Một số thuốc điều trị bệnh lâu dài có thể làm giảm khả năng phục hồi của niêm mạc dạ dày, góp phần gây loét

Triệu chứng loét dạ dày tá tràng

Triệu chứng loét dạ dày tá tràng có thể khác nhau tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng phổ biến nhất là.

• Đau bụng: Đây là triệu chứng chính và thường xảy ra ở vùng trên rốn (bụng trên). Cảm giác đau có thể âm ỉ, hoặc là cơn đau dữ dội, nhất là khi dạ dày trống rỗng. 

• Buồn nôn và nôn mửa: Có thể cảm thấy buồn nôn, thậm chí nôn, đặc biệt là sau khi ăn những món ăn khó tiêu hoặc khi tình trạng loét nặng hơn

• Khó tiêu và đầy hơi: Người bị loét dạ dày tá tràng thường gặp phải các vấn đề tiêu hóa như khó tiêu, cảm giác đầy bụng, ợ hơi, ợ chua

• Ợ chua: Cảm giác nóng rát hoặc chua ở vùng họng và ngực

• Chảy máu dạ dày: Trong các trường hợp nặng, loét có thể gây chảy máu, dẫn đến triệu chứng như phân đen, nôn ra máu. Đây là dấu hiệu cần phải cấp cứu ngay lập tức

• Mệt mỏi và suy nhược: Chảy máu từ loét có thể gây thiếu máu, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, da nhợt nhạt, và yếu đuối

Phương pháp điều trị loét dạ dày tá tràng

Dùng thuốc

• Thuốc ức chế acid (PPI - Proton Pump Inhibitors): Đây là nhóm thuốc giúp giảm sản xuất acid dạ dày, giúp giảm đau và thúc đẩy quá trình lành vết loét (omeprazole, lansoprazole, esomeprazole)

• Thuốc kháng H2 (H2 blockers): Cũng giúp giảm acid dạ dày, nhưng tác dụng không mạnh như PPI (ranitidine, famotidine)

• Thuốc kháng sinh: Nếu loét do vi khuẩn Helicobacter pylori, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh (thường là một kết hợp của hai loại kháng sinh, như amoxicillin, clarithromycin, metronidazole) để tiêu diệt vi khuẩn

• Thuốc bảo vệ niêm mạc (sucralfate): Thuốc này tạo lớp bảo vệ trên bề mặt vết loét, giúp niêm mạc dạ dày lành lại nhanh hơn

• Thuốc trung hòa acid (antacids): Thuốc giúp giảm bớt triệu chứng đau do axit dư thừa trong dạ dày. Tuy nhiên, chúng không điều trị nguyên nhân gốc rễ của loét

Điều trị phẫu thuật

• Phẫu thuật loại bỏ vết loét: Nếu loét không đáp ứng với thuốc, gây biến chứng như thủng hoặc hẹp môn vị, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ phần niêm mạc bị loét hoặc sửa chữa tổn thương

• Phẫu thuật giảm tiết acid: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được thực hiện để giảm lượng axit dạ dày, giúp giảm nguy cơ tái phát loét

Cách phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng

Phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng tập trung vào việc giảm thiểu các yếu tố nguy cơ và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Chế độ sinh hoạt

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm

Chế độ dinh dưỡng

• Nên tăng cường các thực phẩm có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, các thực phẩm giúp cho việc chữa lành các vết loét hoặc có khả năng giúp giảm tiết acid và các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất. Nên dùng hỗn hợp tinh bột nghệ và mật ong

• Tăng cường dùng trà xanh và trái cây tươi, rau quả,thực phẩm giàu dinh dưỡng, vitamin A, B, D, K, acid folic, canxi, sắt, kẽm, magie

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả

• Cân nhắc chuyển đổi thuốc giảm đau

• Kiểm soát căng thẳng

• Không hút thuốc lá

• Hạn chế hoặc ngừng uống rượu

Loét dạ dày tá tràng là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Phòng ngừa bệnh bằng lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và kiểm soát căng thẳng là rất quan trọng. Khi có dấu hiệu bất thường, nên thăm khám bác sĩ kịp thời để ngăn ngừa biến chứng và duy trì sức khỏe tiêu hóa.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.