Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì?

Hội chứng ngưng thở khi ngủ (hay còn gọi là rối loạn ngưng thở khi ngủ) là tình trạng khi người bệnh ngừng thở tạm thời trong khi ngủ. Điều này xảy ra khi cơ cổ họng bị tắc nghẽn hoặc não không gửi tín hiệu đúng để kiểm soát việc thở. Tình trạng này có thể xảy ra nhiều lần trong đêm, gây gián đoạn giấc ngủ và dẫn đến mệt mỏi, thiếu ngủ vào sáng hôm sau.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể chia thành ba loại khác nhau.

• Ngưng thở tắc nghẽn (OSA): Xảy ra khi các cơ trong cổ họng giãn ra và chặn đường thở.

• Ngưng thở trung ương (CSA): Do não không điều khiển các cơ hô hấp đúng cách, dẫn đến việc ngừng thở.

• Ngưng thở hỗn hợp: Bao gồm cả 2 loại trên

Trong đó, ngưng thở tắc nghẽn là thể thường gặp nhất và thường xảy ra ở nam giới nhiều hơn nữ giới. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10% người bệnh đi khám bệnh và biết tình trạng của bản thân để điều trị. Phần lớn còn lại là sống chung với bệnh này cho tới khi các biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng ngưng thở khi ngủ

Nguyên nhân dẫn tới hội chứng ngưng thở khi ngủ thường là do tắc nghẽn một phần hay toàn bộ đường thở khi ngủ do: Mô mềm ở thành họng sau quá to, lưỡi to, xương hàm bất thường… 

Còn ngưng thở khi ngủ thể trung ương là do có bất thường ở não khiến cho tín hiệu điều khiển cơ hô hấp trong khi ngủ của người bệnh bị rối loạn. 

Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ như: Các vấn đề về xoang, bệnh béo phì, phì đại VA, amidan hoặc lưỡi cũng làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ cũng như làm cho hội chứng này trở nên nghiêm trọng hơn. 

Triệu chứng của hội chứng ngưng thở khi ngủ

 Các triệu chứng ngưng thở khi ngủ liên quan đến nhịp thở bất thường vào ban đêm, cũng như rối loạn giấc ngủ vào ban ngày.

Triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn

• Ngủ ngày quá nhiều.

• Ngáy to thường được ngắt quãng bởi tiếng thở hổn hển hoặc nghẹt thở.

• Nhức đầu vào buổi sáng có thể kéo dài vài giờ sau khi thức dậy.

• Khô miệng khi thức dậy.

• Hay thức giấc giữa đêm, ngủ không yên giấc.

• Tiểu đêm.

• Giảm tập trung.

Triệu chứng ngưng thở khi ngủ trung ương

• Kiểu thở bất thường, chẳng hạn như thở chậm lại, tăng tốc và tạm dừng trong khi ngủ.

• Ngủ ngày quá nhiều.

• Thức giấc vào ban đêm.

• Khó thở đột ngột hoặc đau ngực vào ban đêm.

• Khó tập trung.

• Nhức đầu buổi sáng.

Các triệu chứng này không phải luôn là do hội chứng ngưng thở khi ngủ gây ra, tuy nhiên, bạn vẫn nên tới các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị sớm nhất. Nhiều người bệnh do không phát hiện và điều trị bệnh kịp thời dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, suy giảm trí nhớ, giảm sự tập trung, cơn đau thắt ngực, đột tử trong đêm…

Phương pháp điều trị bệnh hội chứng ngưng thở khi ngủ

Thay đổi lối sống

• Giảm cân.

• Tập thể dục.

• Tránh rượu và thuốc an thần.

Thiết bị hỗ trợ thở

• CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): Phương pháp điều trị phổ biến nhất cho ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ. CPAP sử dụng một máy thở tạo ra một dòng không khí liên tục để giữ cho đường thở mở suốt đêm.

• BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure): Đối với những người gặp khó khăn khi sử dụng CPAP, BiPAP cung cấp hai mức áp suất khác nhau (một cho việc hít vào và một cho việc thở ra).

• Máy hỗ trợ thở qua mũi (APAP): Máy này tự động điều chỉnh mức áp suất phù hợp với từng giai đoạn của giấc ngủ, giúp tăng hiệu quả điều trị.

Phẫu thuật

• Phẫu thuật loại bỏ mô trong cổ họng và mở rộng đường thở có thể là một lựa chọn điều trị cho những bệnh nhân có mô làm tắc nghẽn đường thở. Một phương pháp khác là cấy ghép một thiết bị để kích thích dây thần kinh giúp kiểm soát hơi thở cũng có thể được thực hiện.

Cách phòng ngừa của hội chứng ngưng thở khi ngủ

• Giữ cân nặng ở mức tiêu chuẩn, hoặc giảm cân nếu cân nặng vượt mức khuyến nghị.

• Thay đổi tư thế ngủ nếu một tư thế ngủ nào đó khiến bạn cảm thấy khó thở hoặc phát ra tiếng ngáy, hãy thử thay đổi để cải thiện tình trạng này.

• Các nghiên cứu đã chỉ ra thuốc lá là một trong các yếu tố nguy cơ của chứng ngưng thở khi ngủ. Do vậy, không hút thuốc lá có thể giúp giảm nguy cơ gây bệnh này.

• Những người có các yếu tố nguy cơ phát triển hội chứng ngưng thở khi ngủ tiền sử gia đình mắc chứng ngưng thở khi ngủ, độ tuổi từ 65, gặp các bệnh lý mũi họng… nên đi khám sức khỏe định kỳ mỗi năm 2 lần để phòng ngừa bệnh.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời và thay đổi lối sống là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.