Tai biến mạch máu não. Nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng, điều trị và phòng ngừa

tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là tình trạng mạch máu não (động mạch, mao mạch hoặc tĩnh mạch) bị tắc nghẽn hoặc vỡ đột ngột mà không do chấn thương sọ não. Khi các mao mạch vỡ, tắc nghẽn thì các tế bào não sẽ thiếu hụt oxy và dưỡng chất nên bắt đầu chết dần.

Đột quỵ thường khởi phát đột ngột, tuy nhiên, có những trường hợp được cảnh báo trước bằng một cơn thiếu máu não thoáng qua (còn gọi là tai biến mạch máu não thoáng qua, một dạng đột quỵ nhẹ). Cơn thiếu máu não thoáng qua cũng được xem như một cơn tai biến nhưng được xếp ở mức độ nhẹ hơn.

Cụ thể, cơn thiếu máu não thoáng qua cũng là tình trạng xảy ra khi động mạch não bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, khác với đột quỵ, tình trạng này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn như vài phút đến 1 giờ, hiếm khi kéo dài đến 24 giờ. Ngoài ra, tình trạng này cũng chưa gây tổn hại đến tế bào não, chưa gây liệt và cơ thể cũng có khả năng hồi phục hoàn toàn mà không để lại nhiều di chứng như tàn phế.

Nguyên nhân của bệnh tai biến mạch máu não?

nguyên nhân tai biến

Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh tai biến mạch máu não là tuổi tác vì theo thời gian, các mạch máu trở nên xơ cứng và hẹp lại, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc vỡ mạch máu. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân sau:

Bệnh mãn tính

Huyết áp cao
Bệnh tiểu đường
Rối loạn lipid máu
Bệnh tim

Thói quen sống không lành mạnh

Hút thuốc
Uống rượu bia quá mức
Ít vận động
Chế độ ăn uống không hợp lý

Các yếu tố khác

Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình bị tai biến, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
Tiểu sử bệnh mạch máu não: Nếu đã từng bị tai biến nhẹ hoặc có các dấu hiệu tiền đột quỵ, nguy cơ tái phát rất cao.

Triệu chứng của những người bị tai biến mạch máu não?

Rối loạn vận động

Liệt một bên mặt, tay hoặc chân.
Yếu cơ, khó cử động.
Vấp váp, mất thăng bằng.
Rối loạn phối hợp.

Rối loạn cảm giác

Tê bì, mất cảm giác ở một bên mặt, tay hoặc chân.
Cảm giác kim châm.

Rối loạn ngôn ngữ

Khó nói, nói lắp, nói ngọng.
Khó hiểu lời nói của người khác.
Mất khả năng đọc, viết.

Rối loạn thị giác

Mờ mắt, nhìn đôi, mất một phần thị lực hoặc mù lòa.

Rối loạn thăng bằng và phối hợp

Chóng mặt, hoa mắt, khó giữ thăng bằng.
Rối loạn đi lại.

Rối loạn nhận thức

Mất trí nhớ, khó tập trung.
Rối loạn tư duy, phán đoán.
Thay đổi tính cách, cảm xúc.

Các triệu chứng khác

Đau đầu dữ dội, đột ngột.
Buồn nôn, ói mửa.
Mất ý thức.

Những biến chứng của tai biến mạch máu não để lại cho người bệnh?

biến chứng để lại

Các biến chứng của tai biến mạch máu não không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh và gia đình.

Người bệnh, có thể gặp phải các vấn đề như khó khăn trong việc tự chăm sóc bản thân, việc ăn uống, tắm rửa, đi vệ sinh. Không thể làm việc như trước đây hoặc mất hoàn toàn khả năng lao động.

Giảm khả năng lao động không thể làm việc như trước đây hoặc mất hoàn toàn khả năng lao động.

Cách điều trị và phòng ngừa tai biến mạch máu não?

Tai biến mạch máu não là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng với sự phát triển của y học, khả năng điều trị và phòng ngừa đã được nâng cao đáng kể.

Các phương pháp điều trị

Điều trị cấp cứu

Hòa tan cục máu đông: Sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để hòa tan cục máu đông, phục hồi lưu thông máu.
Gắp cục máu đông: Sử dụng các dụng cụ đặc biệt để lấy cục máu đông ra khỏi mạch máu.

Điều trị duy trì

Thuốc

Thuốc chống đông: Ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
Thuốc hạ huyết áp: Kiểm soát huyết áp.
Thuốc điều chỉnh lipid máu: Giảm cholesterol.

Phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu: Tập luyện để cải thiện khả năng vận động.
Ngôn ngữ trị liệu: Tập luyện để cải thiện khả năng nói, đọc, viết.
Nghề nghiệp trị liệu: Tập luyện các kỹ năng sinh hoạt hàng ngày.

Phòng ngừa tai biến mạch máu não

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ

Huyết áp cao: Điều trị bằng thuốc và thay đổi lối sống.
Bệnh tiểu đường: Kiểm soát đường huyết bằng chế độ ăn, thuốc và tập luyện.
Rối loạn lipid máu: Điều chỉnh chế độ ăn, tập luyện và dùng thuốc hạ lipid.
Bệnh tim: Điều trị các bệnh lý tim mạch như rung nhĩ, suy tim.
Hút thuốc: Ngừng hút thuốc hoàn toàn.
Uống rượu: Hạn chế hoặc bỏ rượu.
Thừa cân, béo phì: Giảm cân bằng chế độ ăn và tập luyện.
Căng thẳng: Tìm cách thư giãn, giảm stress.

Chế độ sống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế chất béo bão hòa, muối, đường.
Tập thể dục đều đặn: Tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đo huyết áp, kiểm tra đường huyết, cholesterol.

Vai trò của gia đình khi người thân mắc tai biến mạch máu não

vai trò gia đình

Gia đình là những người gần gũi nhất, có thể nhận biết sớm những thay đổi bất thường về sức khỏe của người thân, như đau đầu dữ dội, chóng mặt, tê bì chân tay, khó nói... để đưa đến bệnh viện kịp thời.

Gia đình đảm bảo người thân có chế độ ăn uống lành mạnh, sinh hoạt điều độ, uống thuốc đúng giờ, theo dõi sức khỏe định kỳ. Bên cạnh đó, người bệnh thường cảm thấy chán nản, lo lắng sau khi bị tai biến, sự động viên, chia sẻ của gia đình giúp họ vượt qua khó khăn, lấy lại tinh thần.

Những thành viên trong gia đình cần tìm hiểu về bệnh tai biến mạch máu não, càng hiểu biết về bệnh, gia đình càng có thể chăm sóc người thân tốt hơn. Cùng bác sĩ lên kế hoạch điều trị và theo dõi sát sao quá trình điều trị của người thân và khuyến khích người bệnh tham gia các hoạt động xã hội, giao tiếp với mọi người.

Vai trò của gia đình trong việc chăm sóc người thân bị tai biến mạch máu não là vô cùng quan trọng. Sự quan tâm, chăm sóc và động viên của gia đình sẽ giúp ông bà, bố mẹ nhanh chóng hồi phục và hòa nhập trở lại với cộng đồng.

Bệnh tai biến mạch máu não là một loại bệnh nguy hiểm đối với con người chúng ta, đặc biệt là ở người cao tuổi và trung niên. Vậy nên, cần nhận biết các nguy cơ gây đột quỵ, điều trị kịp thời và duy trì chế độ sống lành mạnh giúp chúng ta để phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.