Suy thận cấp tính là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, chế độ sinh hoạt và cách phòng ngừa

Bệnh suy thận cấp tính là gì?

Suy thận cấp (hay tổn thương thận cấp) là tình trạng suy giảm cấp tính độ lọc cầu thận trong vài giờ đến vài ngày khiến cho các chất điện giải, chất thải dư thừa không được đào thải ra khỏi máu. Bệnh có thể xảy ra ở người trước đó có chức năng thận bình thường hoặc người có bệnh thận mạn.

Nguyên nhân nào dẫn đến suy thận cấp tính?

Nguyên nhân trước thận (giảm lưu lượng máu đến thận)

• Mất nước do tiêu chảy, nôn ói hoặc bỏng nặng

• Mất máu do chấn thương, phẫu thuật hoặc xuất huyết nội

• Sốc (ví dụ do nhiễm khuẩn nặng, sốc phản vệ)

• Suy tim làm giảm khả năng bơm máu của tim đến thận

• Tác dụng phụ của thuốc làm giảm lưu lượng máu đến thận (ví dụ như thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc ức chế men chuyển)

Nguyên nhân tại thận (tổn thương trực tiếp ở thận)

• Viêm cầu thận hoặc viêm ống thận

• Nhiễm trùng nặng gây viêm thận hoặc gây tổn thương trực tiếp đến tế bào thận

• Ngộ độc từ hóa chất, thuốc hoặc chất độc trong thực phẩm

• Phản ứng với một số loại thuốc (như thuốc kháng sinh, thuốc chống ung thư)

 Nguyên nhân sau thận (tắc nghẽn đường tiết niệu)

• Sỏi thận hoặc sỏi niệu quản làm cản trở dòng chảy của nước tiểu

• Phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới

• Ung thư (ung thư bàng quang, ung thư cổ tử cung, ung thư tiền liệt tuyến) chèn ép đường tiết niệu

• Hẹp niệu đạo hoặc các dị tật bẩm sinh ở đường tiết niệu

Nguy cơ suy thận cấp tính

Suy thận cấp có thể xảy ra ở bất cứ ai, bất cứ độ tuổi nào và có rất nhiều yếu tố có thể khiến tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Những người cao tuổi

• Tăng huyết áp

• Đái tháo đường

• Bệnh tim mạch

• Bệnh lý ở gan, thận

• Bệnh lý mạch máu

• Bệnh nhân phải nhập viện trong một thời gian dài, đặc biệt là trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU)

Triệu chứng của bệnh suy thận cấp tính

Triệu chứng của suy thận cấp tính có thể xuất hiện nhanh chóng và người bị mắc bệnh không phát hiện ra. Dưới đây là những triệu chứng mà người bị mắc bệnh suy thận cấp hay gặp phải, bao gồm.

• Giảm lượng nước tiểu: Dấu hiệu phổ biến là lượng nước tiểu giảm đáng kể, dù không phải lúc nào cũng rõ ràng.

• Phù nề: Tích tụ dịch gây sưng ở chân, mắt cá chân, bàn chân, hoặc xung quanh mắt do thận không loại bỏ được dịch thừa.

• Mệt mỏi : Tích tụ độc tố trong cơ thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng.

• Buồn nôn và nôn: Các chất thải tích tụ có thể gây cảm giác khó chịu ở dạ dày và kích thích nôn mửa.

• Khó thở: Do tích tụ dịch ở phổi hoặc rối loạn cân bằng điện giải.

• Đau ngực: Thường là dấu hiệu của sự tích tụ dịch quanh tim, gây áp lực và khó chịu.

• Chán ăn: Người bệnh có thể mất cảm giác thèm ăn, dẫn đến sút cân nhanh chóng.

• Chuột rút cơ bắp và nhịp tim bất thường: Thường là hậu quả của sự mất cân bằng điện giải.

Chế độ sinh hoạt và cách phòng ngừa

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp hạn chế diễn biến của suy thận cấp

Suy thận cấp không chỉ gây nguy hiểm cho người bệnh mà việc điều trị còn rất tốn kém. Vì vậy, cần xây dựng thói quen sinh hoạt và lối sống lành mạnh để phòng tránh bệnh, nhất là với những người có sẵn bệnh lý nền hoặc người cao tuổi. 

• Hạn chế muối trong thực phẩm 

• Kiểm soát protein nên ăn lượng protein vừa phải từ nguồn chất lượng như cá, gà, và trứng để giảm lượng chất thải mà thận phải lọc.

• Hạn chế kali và phốt pho, tránh các thực phẩm giàu kali (chuối, cam, cà chua) và phốt pho (sữa, đậu, các loại hạt) vì thận khó lọc được chúng khi suy giảm chức năng.

• Uống đủ nước, làm theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh làm thận phải làm việc quá tải.

• Giảm căng thẳng, thực hiện các bài tập thư giãn như thiền, yoga để giúp huyết áp ổn định hơn.

• Kiểm soát bệnh tiểu đường, điều trị các bệnh lý về tim mạch

• Kiểm tra chức năng thận thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ để phát hiện và điều chỉnh kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.

Phương pháp phòng ngừa suy thận cấp

 Phòng ngừa suy thận cấp tính tập trung vào việc bảo vệ thận, ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ gây tổn thương thận.

• Cẩn thận khi dùng thuốc giảm đau: Thuốc NSAIDs ( Aspirin, Ibuprofen và Naproxen) hoặc các loại thuốc giảm đau khác: Acetaminophen,… Cần phải đọc và làm theo hướng dẫn sử dụng thuốc được khuyến nghị trên bao bì. Dùng quá nhiều loại thuốc này, có thể làm tăng nguy cơ suy thận cấp.

• Làm theo lời khuyên của bác sĩ: Bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy thận cấp do bệnh thận từ trước hoặc các bệnh lý khác, cần thực hiện theo lời khuyên của bác sĩ để điều trị và kiểm soát tình trạng của bệnh nhân.

Cách điều trị bệnh suy thận cấp tính

Để điều trị suy thận cấp tính bác sĩ thường tập trung vào việc khôi phục chức năng thận, kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

Xác định và loại bỏ nguyên nhân

• Nếu nguyên nhân là do mất nước hoặc mất máu, người bệnh có thể cần truyền dịch hoặc truyền máu để phục hồi thể tích tuần hoàn, cải thiện lưu lượng máu đến thận.

• Nếu suy thận do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ ngừng thuốc đó hoặc điều chỉnh liều dùng.

Sử dụng thuốc hỗ trợ

• Thuốc lợi tiểu giúp thận loại bỏ lượng nước dư thừa, làm giảm phù nề.

• Thuốc điều hòa điện giải cân bằng các chất điện giải như kali, natri và canxi giúp duy trì hoạt động ổn định của cơ thể.

• Điều trị tăng huyết áp để kiểm soát huyết áp và giảm áp lực lên thận.

Lọc máu tạm thời (chạy thận nhân tạo)

• Khi suy thận cấp tính nặng và các biện pháp trên không hiệu quả, chạy thận nhân tạo có thể được chỉ định. Lọc máu giúp loại bỏ chất độc và chất thải khỏi máu khi thận không thể thực hiện chức năng này.

Phục hồi và chăm sóc hậu điều trị

• Sau khi điều trị, người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh và thăm khám định kỳ để ngăn ngừa tái phát hoặc chuyển biến thành suy thận mạn tính.

Suy thận cấp tính là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra đột ngột, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nhận biết sớm các triệu chứng, hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe thận. Việc duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và thăm khám định kỳ sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Bên cạnh đó, việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ trong quá trình điều trị sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và tránh những tổn thương lâu dài cho thận. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của bản thân và chăm sóc cho thận để đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và bền vững.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.