Sốt xuất huyết là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus Dengue gây ra, chủ yếu lây truyền qua vết đốt của muỗi vằn Aedes aegypti và Aedes albopictus. Bệnh thường phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi có điều kiện môi trường phù hợp cho muỗi sinh sản. Người mắc sốt xuất huyết có thể gặp các triệu chứng sốt cao, đau nhức cơ và xuất huyết dưới da, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em và người có hệ miễn dịch yếu.
Bệnh sốt xuất huyết có thể dẫn đến biến chứng nặng như sốc sốt xuất huyết, suy tạng và thậm chí tử vong nếu không được chăm sóc y tế kịp thời. Việc nắm bắt đúng các triệu chứng và điều trị phù hợp sẽ giúp ngăn ngừa diễn tiến nghiêm trọng của bệnh.
Triệu chứng của sốt xuất huyết
Triệu chứng của sốt xuất huyết thường xuất hiện từ 4-10 ngày sau khi bị muỗi vằn mang virus Dengue đốt và có thể kéo dài từ 2-7 ngày. Các triệu chứng chính bao gồm:
Sốt cao đột ngột
Người bệnh thường bị sốt cao lên đến 39-40°C và có thể kéo dài trong vài ngày. Sốt thường xuất hiện đột ngột và khó hạ xuống, gây ra cảm giác mệt mỏi và yếu sức nghiêm trọng.
Đau đầu, đau sau mắt và đau nhức cơ, khớp
Đau đầu dữ dội, đặc biệt là ở vùng trán và sau mắt, là triệu chứng thường gặp khi mắc sốt xuất huyết. Ngoài ra, người bệnh còn cảm thấy đau nhức ở cơ và khớp, làm cho việc vận động trở nên khó khăn và đau đớn.
Phát ban và xuất huyết dưới da
Sau vài ngày sốt, người bệnh có thể xuất hiện phát ban đỏ trên da, thường ở ngực, bụng và các chi. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể bị chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc các vết bầm tím nhỏ dưới da do hiện tượng xuất huyết.
Buồn nôn và nôn mửa
Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn, chán ăn và có thể nôn mửa nhiều lần trong ngày. Đây là triệu chứng phổ biến và là dấu hiệu cảnh báo cần được chú ý, bởi tình trạng này có thể dẫn đến mất nước nhanh chóng.
Mệt mỏi và yếu đuối
Sốt xuất huyết thường gây ra tình trạng mệt mỏi, yếu đuối kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Điều này là do cơ thể đang phải chống lại sự tấn công của virus và việc mất máu do xuất huyết cũng làm giảm năng lượng của người bệnh.
Nguyên nhân gây sốt xuất huyết
Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết là do virus Dengue, loại virus này có bốn chủng khác nhau: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường truyền của muỗi vằn và có nhiều yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bị muỗi vằn đốt
Muỗi vằn Aedes aegypti và Aedes albopictus là những loài muỗi chủ yếu truyền virus Dengue. Khi một con muỗi nhiễm virus đốt người, nó sẽ truyền virus vào máu, gây ra bệnh sốt xuất huyết. Muỗi vằn thường hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối.
Môi trường có nước đọng
Các khu vực có nhiều nước đọng, như ao tù, chậu cây, lốp xe cũ và các bể nước không có nắp đậy, là nơi muỗi vằn sinh sản nhanh chóng. Môi trường ẩm ướt và nhiều nước tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sôi và phát triển, làm tăng nguy cơ lây nhiễm sốt xuất huyết.
Khí hậu nhiệt đới và mùa mưa
Bệnh sốt xuất huyết phổ biến ở các nước có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Mùa mưa là thời điểm thuận lợi cho muỗi phát triển, do đó các đợt bùng phát sốt xuất huyết thường xảy ra trong mùa mưa hoặc ngay sau mùa mưa.
Cách điều trị sốt xuất huyết
Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị dành riêng cho sốt xuất huyết. Điều trị chủ yếu là chăm sóc triệu chứng và hỗ trợ cơ thể phục hồi. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến để giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng:
Nghỉ ngơi và bù nước
Người bệnh cần nghỉ ngơi nhiều để cơ thể phục hồi năng lượng và tăng cường sức đề kháng. Việc bổ sung đủ nước, bao gồm nước lọc, nước trái câyvà dung dịch điện giải, giúp bù đắp lượng nước bị mất do sốt và giảm nguy cơ mất nước.
Theo dõi và phát hiện sớm các triệu chứng nặng
Người bệnh cần được theo dõi cẩn thận để phát hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như chảy máu nhiều, nôn ói kéo dài hoặc mệt mỏi quá mức. Khi có bất kỳ triệu chứng nặng nào, nên đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm.
Không tự ý dùng thuốc giảm đau, hạ sốt không kê đơn
Thuốc như aspirin và ibuprofen có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và xuất huyết nghiêm trọng hơn ở người bị sốt xuất huyết. Việc sử dụng thuốc hạ sốt và giảm đau cần theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống cân bằng giúp cơ thể có đủ chất dinh dưỡng để chống lại bệnh tật. Người bệnh nên ăn nhẹ, tránh thức ăn cay nóng hoặc dầu mỡ để dễ tiêu hóa và bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường sức đề kháng.
Cách phòng ngừa sốt xuất huyết
Phòng ngừa sốt xuất huyết chủ yếu dựa vào việc kiểm soát môi trường và ngăn chặn muỗi sinh sôi. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hữu ích:
Loại bỏ nơi muỗi sinh sản
Thường xuyên đổ nước đọng trong các vật dụng như chậu hoa, thùng chứa nước và lốp xe cũ. Điều này giúp ngăn ngừa muỗi sinh sôi trong môi trường sống và giảm nguy cơ lây truyền bệnh.
Sử dụng màn khi ngủ và thuốc xua muỗi
Việc sử dụng màn khi ngủ, kể cả ban ngày, là biện pháp hữu hiệu để tránh bị muỗi đốt. Ngoài ra, thuốc xua muỗi và các thiết bị chống muỗi cũng giúp bảo vệ người dân khỏi muỗi mang virus Dengue.
Phun thuốc diệt muỗi định kỳ
Phun thuốc diệt muỗi trong và xung quanh nhà là một trong những biện pháp giúp kiểm soát dân số muỗi vằn và giảm nguy cơ lây lan bệnh. Các cơ quan y tế thường có các chiến dịch phun thuốc diệt muỗi định kỳ tại khu vực có dịch bệnh để bảo vệ cộng đồng.
Mặc quần áo dài tay và sử dụng các sản phẩm chống muỗi
Mặc quần áo dài tay giúp che phủ bề mặt da và hạn chế nguy cơ bị muỗi đốt. Các sản phẩm chống muỗi như kem thoa, xịt hoặc vòng tay chống muỗi cũng là lựa chọn tốt để bảo vệ cơ thể khỏi vết đốt của muỗi vằn.
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt trong mùa mưa khi muỗi vằn sinh sôi nhiều. Việc nắm vững kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình. Hãy tuân thủ các biện pháp phòng tránh đơn giản để giảm thiểu tối đa tác động của sốt xuất huyết, góp phần bảo vệ cộng đồng khỏi bệnh dịch này.
Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarket.