Viêm xoang là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Viêm xoang là gì?

Bệnh viêm xoang hay còn gọi chung là viêm mũi xoang là bệnh lý khá phổ biến gặp ở mọi lứa tuổi ở Việt Nam. Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc hô hấp lót trong các xoang cạnh mũi. Đây là tình trạng phù nề gây tăng tiết nhầy ở niêm mạc các xoang do một vài tác nhân nào đó gây tắc nghẽn xoang. Nếu bệnh diễn ra trong thời gian ngắn sau đó khỏi dưới 4 tuần gọi là viêm xoang cấp tính. Nếu bệnh không được điều trị đúng cách, dẫn đến dai dẳng kéo dài trên 3 tháng gọi là viêm xoang mãn tính. Nếu bạn bị 3 đợt viêm xoang cấp tính trở lên trong một năm, thì đó được gọi là tái phát.

Loại viêm xoang thường gặp

 Viêm xoang theo thời gian

• Viêm xoang cấp tính: Xảy ra đột ngột và kéo dài dưới 4 tuần. Nguyên nhân thường là do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc dị ứng.

• Viêm xoang bán cấp: Kéo dài từ 4 đến 12 tuần, thường xuất hiện sau một đợt viêm xoang cấp không được điều trị dứt điểm.

• Viêm xoang mãn tính: Kéo dài trên 12 tuần và có thể tái phát nhiều lần trong năm. Do nhiễm khuẩn, dị ứng, hoặc các vấn đề về cấu trúc mũi như polyp mũi, lệch vách ngăn.

• Viêm xoang tái phát: Xảy ra khi người bệnh bị viêm xoang nhiều lần trong một năm, mặc dù các triệu chứng có thể giảm khi được điều trị.

 Viêm xoang theo vị trí

• Viêm xoang trán: Viêm xảy ra ở vùng xoang trên trán, thường gây đau nhức ở vùng trán, đặc biệt khi nghiêng đầu hoặc cúi xuống.

• Viêm xoang hàm: Xảy ra ở xoang hàm dưới gò má, gây đau ở vùng má, xương hàm và đôi khi lan xuống răng.

• Viêm xoang sàng trước: Xảy ra ở các xoang nằm giữa hai hốc mắt, thường gây đau ở vùng sống mũi và giữa hai mắt.

• Viêm xoang sàng sau: Tình trạng này ít phổ biến hơn nhưng có thể gây đau ở sâu bên trong vùng đầu và sau mắt, kèm theo đau ở vùng gáy.

• Viêm xoang bướm: Xảy ra ở vùng xoang bướm, nằm sâu trong hộp sọ phía sau mũi. Viêm xoang bướm thường gây đau ở vùng gáy hoặc phía sau mắt, có thể dẫn đến tình trạng mờ mắt hoặc nhức đầu dữ dội.

Triệu chứng của bệnh viêm xoang

Triệu chứng của bệnh viêm xoang thường đa dạng, có thể thay đổi tùy thuộc vào loại viêm xoang (cấp tính hay mãn tính) và vị trí của xoang bị viêm.

• Đau và áp lực vùng mặt: Đau nhức ở vùng trán, gò má, giữa hai mắt hoặc vùng gáy. Cảm giác đau tăng lên khi cúi đầu hoặc nghiêng người.

• Nghẹt mũi: Tắc nghẽn mũi  khiến người bệnh khó thở qua mũi và cảm thấy ngột ngạt.

• Chảy dịch mũi: Dịch có thể chảy ra ngoài mũi hoặc chảy xuống họng, gây cảm giác ngứa và khó chịu ở họng. Dịch mũi thường có màu xanh hoặc vàng khi có nhiễm khuẩn.

• Suy giảm khứu giác: Người bệnh có thể mất hoặc giảm khả năng ngửi mùi.

• Đau đầu: Đau đầu có thể xuất hiện do áp lực xoang và thường tồi tệ hơn vào buổi sáng hoặc khi thời tiết thay đổi.

• Hơi thở có mùi: Viêm xoang mãn tính có thể gây hôi miệng do sự tích tụ của dịch mủ và vi khuẩn trong xoang.

• Ho: Thường là ho khan, xuất hiện do dịch mũi chảy xuống họng, kích thích niêm mạc họng, đặc biệt là vào ban đêm.

• Mệt mỏi và sốt: Cơ thể mệt mỏi và có thể sốt nhẹ, nhất là trong trường hợp viêm xoang cấp tính.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm xoang

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm xoang, từ những yếu tố nhiễm trùng, dị ứng cho đến các tác động từ môi trường xung quanh và cấu trúc bên trong mũi. Việc hiểu rõ các tác nhân này sẽ giúp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả hơn.

• Nhiễm trùng: Viêm xoang thường xuất phát từ nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, hoặc nấm. Đặc biệt sau khi bị cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên, niêm mạc xoang dễ bị viêm. Virus là nguyên nhân chính gây viêm xoang cấp tính, trong khi vi khuẩn và nấm thường gây viêm xoang mãn tính.

• Dị ứng: Những người dị ứng với phấn hoa, bụi, lông động vật, hoặc nấm mốc dễ có nguy cơ bị viêm xoang. Dị ứng làm kích ứng niêm mạc xoang, gây sưng viêm và tắc nghẽn xoang, đặc biệt là ở người có cơ địa nhạy cảm.

• Cấu trúc mũi bất thường: Lệch vách ngăn, polyp mũi (u lành tính) hoặc hẹp xoang có thể cản trở sự lưu thông không khí và dẫn đến tích tụ dịch nhầy, tạo môi trường thuận lợi cho viêm nhiễm.

• Ô nhiễm môi trường: Khói bụi, khí thải, hóa chất là những tác nhân gây kích ứng niêm mạc xoang, dễ gây ra viêm xoang khi tiếp xúc thường xuyên.

• Hút thuốc lá: Hút thuốc không chỉ gây hại cho phổi mà còn làm tổn thương niêm mạc xoang do tiếp xúc với chất độc hại, dẫn đến nguy cơ viêm nhiễm.

• Hệ miễn dịch suy yếu: Người có hệ miễn dịch kém hoặc mắc bệnh tự miễn sẽ khó chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng xoang.

• Thay đổi áp suất không khí: Khi đi máy bay, lặn sâu hoặc thay đổi độ cao đột ngột, áp suất trong xoang có thể biến đổi nhanh chóng, gây đau nhức và tắc nghẽn xoang.

Phương pháp phòng ngừa bệnh viêm xoang

Để bảo vệ sức khỏe xoang và ngăn ngừa viêm nhiễm, bạn có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây.

Giữ vệ sinh đường hô hấp

Sử dụng dung dịch muối sinh lý rửa mũi hàng ngày giúp loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn và các tác nhân gây dị ứng. Đây là bước quan trọng, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi bạn tiếp xúc nhiều với khói bụi.

Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng 

Những ai dễ dị ứng nên tránh xa phấn hoa, bụi, lông động vật và các chất gây kích ứng khác. Đeo khẩu trang khi ra ngoài và thường xuyên vệ sinh nhà cửa là cách hữu hiệu để giảm nguy cơ kích ứng.

Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi

Vào những ngày lạnh, đừng quên giữ ấm vùng mũi và đầu, đặc biệt vào sáng sớm và tối muộn, để tránh hiện tượng co thắt mạch máu đột ngột, gây tổn thương niêm mạc mũi.

Tránh xa khói thuốc và môi trường ô nhiễm

Hãy hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, hóa chất và các nguồn ô nhiễm khác để bảo vệ xoang khỏi bị kích ứng.

Tăng cường sức đề kháng

Ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc, uống nhiều nước và duy trì thói quen tập thể dục đều đặn sẽ giúp cơ thể tăng khả năng chống lại các tác nhân gây viêm xoang.

Bỏ hút thuốc lá

Nếu bạn có thói quen hút thuốc, việc từ bỏ là cần thiết để bảo vệ niêm mạc xoang và giảm nguy cơ viêm xoang mãn tính.

Điều trị triệt để các bệnh đường hô hấp

Các bệnh như cảm lạnh, viêm họng hoặc viêm amidan cần được điều trị dứt điểm để tránh tình trạng viêm nhiễm lan lên xoang.

Đi khám nếu triệu chứng kéo dài

Khi thấy nghẹt mũi, sổ mũi hoặc đau vùng mặt không thuyên giảm sau một thời gian, hãy đi khám sớm để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng mãn tính.

Bệnh viêm xoang là một tình trạng phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều khó khăn và khó chịu cho người bệnh. Với nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm nhiễm trùng, dị ứng và các yếu tố môi trường, viêm xoang có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc duy trì vệ sinh đường hô hấp, tránh xa các tác nhân gây dị ứng, giữ ấm cơ thể, và tăng cường sức đề kháng là những biện pháp quan trọng để phòng ngừa bệnh. Nếu có triệu chứng kéo dài, việc đi khám và điều trị kịp thời là rất cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng. Thông qua sự hiểu biết và hành động đúng đắn, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc viêm xoang và duy trì sức khỏe hô hấp tốt hơn.

Tìm hiểu thêm trên Nền tảng phân phối Dược phẩm trực tuyến tại Việt Nam - Pharmarke